Het tekort aan leraren en schoolleiders zet het primair onderwijs onder druk. Klassen worden groter, de individuele aandacht voor leerlingen neemt af en de werkdruk voor onderwijsprofessionals stijgt. Hoe kunnen schoolorganisaties, onder deze omstandigheden, oplossingen vinden? De nieuwe handreiking ‘Onderwijs organiseren in tijden van tekorten’ laat niet alleen praktijkvoorbeelden en bouwstenen om onderwijs anders te organiseren zien, maar biedt ook een routekaart en tips om scholen te ondersteunen bij deze uitdaging. Deze handreiking is tot stand gekomen in samenwerking met de sociale partners van het Arbeidsmarktplatform PO: werkgeversorganisatie PO-Raad en de werknemersorganisaties FvOv, AOb, AVS, CNV.

Veel scholen zoeken zelf al naar oplossingen voor de tekorten aan leraren en schoolleiders. Bijvoorbeeld door alternatieve organisatiemodellen toe te passen, de inzet van vakprofessionals en ondersteunend personeel. Om scholen meer handvatten te bieden is het Arbeidsmarktplatform PO het gesprek over dit thema aangegaan met de sociale partners en onderwijsprofessionals. Ook zijn er voorbeelden uit de praktijk opgehaald. De bouwstenen uit deze handreiking zijn getoetst bij vier scholen, zodat ze aansluiten bij de dagelijkse realiteit.

Een handreiking als vertrekpunt, geen blauwdruk
De praktijkvoorbeelden in deze handreiking dienen niet als ‘best practices’, maar als inspiratie. Elke school staat voor unieke uitdagingen en heeft een eigen context. Sommige oplossingen zijn tijdelijk en ontstaan vanuit urgentie. De kern van deze handreiking is dat we scholen uitnodigen om met de onderwijskundige en arbeidsmarkt gerelateerde bouwstenen hun eigen oplossingen te ontwikkelen, passend bij hun eigen behoeften en mogelijkheden.

Het gesprek als startpunt
Het organiseren van onderwijs in tijden van tekorten vraagt om meer dan alleen het invoeren van nieuwe werkwijzen. Het begint met een open dialoog: met het team, de medezeggenschapsraad en andere betrokkenen. Wat is er nodig om binnen de huidige omstandigheden het onderwijs werkbaar te houden? Hoe zorg je voor draagvlak? En hoe betrek je de arbeidsmarktontwikkelingen in je keuzes?

Verken nieuwe wegen om onderwijs te organiseren
Om effectief aan de slag te gaan met het anders organiseren van onderwijs in tijden van tekorten, is een ding belangrijk gebleken: de bereidheid om de oorspronkelijke werkwijzen los te laten en nieuwe wegen te verkennen die aansluiten bij de huidige omstandigheden. Deze handreiking biedt een praktisch kader voor schoolorganisaties die te maken hebben met personeelstekorten en hun organisatie anders willen inrichten.

De bouwstenen, routekaart, casussen en gedeelde lessen bieden inspiratie en handvatten om aan de slag te gaan. Gebruik de bouwstenen om te bepalen welke aspecten van werk en onderwijs aandacht vragen en de routekaart om stap voor stap een passende aanpak te ontwikkelen. De praktijkvoorbeelden tonen dat iedere situatie uniek is en laten zien hoe scholen oplossingen hebben gevonden die aansluiten bij hun situatie. Deze handreiking is geen blauwdruk, maar een hulpmiddel om samen met het team, ouders en andere betrokkenen een eigen route uit te stippelen.