Er wordt veel geschreven over leraren. Maar de enigen die weten wat het vak écht inhoudt, zijn de leraren zelf. En dat staat met het Beroepsbeeld Leraar eindelijk op papier. Vandaag presenteerden de lerarenorganisaties het beroepsbeeld aan de directeur-generaal Funderend Onderwijs Inge Vossenaar op het ministerie van OCW.

Een beschrijving door leraren zélf over wat het beroep leraar van primair tot middelbaar beroepsonderwijs inhoudt, was er nog niet. De gezamenlijke lerarenorganisaties (AOb, CNV Onderwijs, FvOv, BVMBO en PVVVO) gaven Kennisland de opdracht om tot het Beroepsbeeld Leraar te komen, gebaseerd op de ervaringen, kennis en verhalen van leraren.

Zesduizend leraren bouwden mee aan dit beroepsbeeld
Zesduizend leraren deden mee aan inspiratiesessies, verdiepingsbijeenkomsten en vulden enquêtes in. Uit dit onderzoek kwam een beeld naar voren dat herkend wordt door leraren uit het primair, voortgezet, speciaal onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Het Beroepsbeeld Leraar beschrijft de essentie van het leraarschap, wat de leraar nodig heeft om zijn kerntaken goed uit te voeren, hoe de leraar zich kan ontwikkelen en wat de verschillen tussen de onderwijssectoren zijn. Het beroep van leraar kent een diepe persoonlijke betrokkenheid en een grote diversiteit aan rollen, taken en verantwoordelijkheden.

Lesgeven in de klas moet weer centraal komen te staan
Een door leraren beschreven en gedragen beroepsbeeld is belangrijk omdat leraren hiermee zelf weer regie krijgen op hun eigen vak. Het beroepsbeeld beschrijft dat lesgeven in de klas de kern van het vak is: kennis en vaardigheden overbrengen, leerlingen begeleiden en klassenmanagement.  Leraren pleiten ervoor dat de kern van het vak weer centraal komt te staan. Zowel bij het formuleren van doelen en ontwikkelmogelijkheden als bij het opleiden van leraren. Het Beroepsbeeld Leraar helpt bovendien om een realistisch en aantrekkelijk beeld van het leraarschap over te brengen op potentiële nieuwe leraren. En dat is hard nodig.

Leraren hebben een betekenisvol beroep en zijn ontzettend belangrijk voor onze samenleving. Toch zijn er steeds minder mensen die leraar willen worden. Door de jaren heen is het imago van het werken in het onderwijs en het beroep van leraar veranderd. Berichtgeving over hoge werkdruk en gebrek aan autonomie en beperkte professionele ruimte, dragen niet bij aan de aantrekkelijkheid van het beroep van leraar.

Het beroepsbeeld benadrukt wat leraren gemeen hebben
In 2019 vroeg toenmalig minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven aan Merel van Vroonhoven om als onafhankelijk aanjager advies te geven over het intensiveren en versnellen van de aanpak van het lerarentekort. In haar rapport ‘Samen Sterk voor elk Kind’, dat in 2020 verscheen, stelde Van Vroonhoven onder meer dat een gedeeld beroepsbeeld ontbrak. Er waren wel al sectorspecifieke beroepsbeelden, voor leraren in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, maar nog geen beroepsbeeld dat de afzonderlijke onderwijssectoren overstijgt. Dat is er nu wél.

Het beroepsbeeld benadrukt wat leraren gemeen hebben. Het gaat over de kern van het beroep: de passie voor onderwijs, de betrokkenheid bij de ontwikkeling van elke leerling en het creëren van een veilige en stimulerende leeromgeving. De uitdagingen en de voldoening die het beroep met zich meebrengt komen voorbij, net als de cruciale rol die leraren spelen in onze samenleving.