Het onderwijs kampt al langer met een tekort aan leraren en dit probleem groeit. Het lerarentekort speelt vooral in het primair onderwijs, maar ook in het voortgezet onderwijs lopen de tekorten op.

Hierdoor staan er onbevoegde leraren voor de klas, blijven vacatures open, worden klassen naar huis gestuurd, kunnen lessen niet of niet allemaal gegeven worden, verdwijnen sommige vakken (tijdelijk) van het rooster. Daarbij kunnen leraren-in-opleiding niet altijd voldoende worden begeleid en loopt de toch al hoge werkdruk verder op. Lerarenteams kunnen hierdoor niet de onderwijskwaliteit bieden die zij voorstaan. En het is fnuikend voor de schoolloopbaan van leerlingen.

Het lerarentekort in het onderwijs is een nationaal probleem en geldt voor scholen in zowel steden als de regio, maar is ongelijk verdeeld. Sommige gebieden kampen met een groter tekort dan andere, en de tekorten zijn omvangrijker op bijvoorbeeld kwalitatief minder sterke scholen en op scholen die veel leerlingen met extra onderwijsbehoeften tellen.

De arbeidsmarkt toont ook buiten het onderwijs tekorten, in zowel de publieke dienstverlening (zorg, veiligheid) als het bedrijfsleven (techniek, logistiek). Er zijn signalen dat de krapte op de arbeidsmarkt structureel is. Zo is de verwachting dat de potentiële beroepsbevolking tot 2050 met een half miljoen mensen zal krimpen door vergrijzing, hoewel het bevolkingsaantal groeit.

Hoe op langere termijn in onderwijs voorzien

Redeneren vanuit de wens het lerarentekort op korte termijn op te lossen, kan een te hoge prijs vragen van het onderwijs: qua belasting van degenen die in het onderwijs werken en qua onderwijskansen van leerlingen en studenten. Aanhoudende lerarentekorten vragen om doordenking hoe en in welke vorm op de langere termijn in onderwijs te voorzien. Welke vraagstukken, dilemma’s, belangen en mogelijkheden komen in beeld als er structureel minder leraren in het onderwijs zijn?

Verkenning op verzoek van de minister

Op verzoek van de Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, verkent de Onderwijsraad hoe en in welke vorm, gegeven de structurele lerarentekorten, op de langere termijn in onderwijs kan worden voorzien. In deze verkenning komt de raad via een scenariostudie tot handelingsperspectieven.

De verkenning verschijnt naar verwachting voor de zomer van 2023. 

Denk mee!

De Onderwijsraad biedt graag iedereen de kans om mee te denken over het onderwerp. Voorbeelden, analyses en suggesties zijn van harte welkom. Die informatie wordt gebruikt om tot een afgewogen verkenning te komen.

Je kunt tot 15 februari 2023 een bijdrage insturen via de website van de Onderwijsraad.